St Thomasluiden

Van 21 december tot 1 januari worden de klokken geluid. Het Sint Thomasluiden, om de boze geesten te verjagen, vindt plaats in de periode wanneer de dagen het kortst zijn. Dit oude gebruik wordt nog in slechts twee plaatsen in Friesland in ere gehouden te weten Katlijk en het naburige Oudehorne. Het is nu vooral een aardig volksgebruik, waarbij het de kunst is om in een goed op elkaar afgestemd ritme twee klokken te luiden. Het gaat bij dat luiden om de z.g. “vierkante slag”. De kleine klok komt daarbij in harmonie tussen de slagen van de grote klok. De kleine klok moet een kwartslag na de grote klok komen.

Oorspronkelijk ging het Sint Thomasluiden dag en nacht door. Tegenwoordig mag er alleen van ‘s morgens 7 uur tot ‘s avonds 10 uur worden geluid. Overigens is er een tijd geweest dat de gemeente Heerenveen het luiden wilde verbieden. Men haalde op een bepaald moment zelfs de klepels uit de klokken. De Katlijkers bedachten echter steeds weer iets waardoor er toch geluid kon worden. Tegenwoordig stimuleert de gemeente Heerenveen de traditie door het geven van een subsidie.

Alleen in Katlijk en Oudehorne in Zuidoost-Friesland wordt de traditie thans nog in ere gehouden. In deze dorpen wordt het luiden nu gestimuleerd en worden wedstrijden gehouden waarin wordt gekeken welk tweetal het best de vierkante slag, een bepaald ritme van twee klokken, kan luiden.